Pagina's

Ginkgo biloba

De ginkgo biloba is één van de oudste nog levende bomen ter wereld . Het is een vreemde eend in de bijt want normaal worden bomen in twee klassen ingedeeld: naaldbomen en loofbomen. De ginkgo biloba kan echter niet binnen die klassen worden ingedeeld en vormt in zijn eentje de klasse van de naaktzadigen. Tot 65 miljoen jaar geleden (hetzelfde tijdstip dat ook de dinosauriërs zijn uitgestorven) waren die naaktzadigen het meest voorkomend, maar nu is er nog maar eentje over, de ginkgo biloba.
Het eerste deel van zijn wetenschappelijke naam, ginkgo, is een spelfout want zijn Chinese en Japanse naam is toch echt ginkyo. De naamgever Engelbert Kämpfer (1651-1716) had zo’n onleesbaar handschrift dat hijzelf de ‘y’ voor een ‘g’ aanzag. De naam is een combinatiewoord uit het Chinees, waarbij gin ‘zilver’ betekent en kyo ‘abrikoos’ is. Samen is dat dus ‘zilveren abrikoos’ en het beschrijft de zaden die inderdaad op een kleine abrikoos lijken en een zilvergrijze waas over zich dragen. Het tweede deel, biloba, is een combinatiewoord uit het Latijn: bi komt van het Latijnse bis dat ‘twee’ betekent en loba is ‘lob’. Het blad lijkt gespleten, vandaar ‘tweelobbig’.

De bladen en zaden van de ginkgo worden al eeuwenlang gebruikt in de Chinese traditionele geneeskunde en worden daar ingezet om een hele reeks aandoeningen te behandelen. Een bladextract wordt toegepast voor zaken als astma, brochitis, vermoeidheid en tinnitus (oorsuizingen). Vervolgens is de roem van deze boom in westelijke richting gegaan en nu is het een veel gebruikt middel in de fytotherapie. Tegenwoordig gebruiken mensen deze extracten in de hoop het geheugen te verbeteren, voor de behandeling van de Ziekte van Alzheimer en andere types dementie, voor ‘etalagebenen’ (beenpijn als gevolg van vernauwde bloedvaten), voor seksuele stoornissen (soms ook door vernauwde vaten) en multiple sclerose.

Als er zoveel positieve zaken worden gemeld dan lijkt het interessant om al die claims eens wetenschappelijk te gaan onderzoeken. Dat is ondertussen gedaan en de resultaten vallen behoorlijk tegen: alle goed uitgevoerde onderzoeken lijken voorlopig aan te tonen dat het effect van ginkgo biloba nihil is op de genoemde ziektebeelden.

Wel komen er meer en meer berichten naar buiten dat er wat vervelende bijwerkingen aan het gebruik van ginkgo biloba kunnen kleven. Hou rekening met een verhoogde kans op misselijkheid, maag- en darmproblemen, diarree, duizeligheid of allergische huidreacties. Nog verontrustender is het bericht dat het de kans op bloedingen kan verhogen waardoor mensen, die bloedverdunners moeten slikken, al helemaal geen ginkgo-extraxten zouden moeten innemen. De werking van ginkgo biloba is dus niet bewezen, maar de veiligheid zeker niet.

Toch lijkt deze gevaarlijke plant z'n positieve kanten te hebben want uit de bladeren kan een stof (shikimisch zuur) gewonnen worden dat gebruikt zal worden als tussenstap voor de productie van Tamiflu, de soms levensreddende griepremmer.

Geen opmerkingen: