Pagina's

Lychee

De lychee (Litchi chinensis) is een tropische vrucht van bomen die behoren tot de zeepboomachtigen (Sapidaceae). De lychee heeft een felroze tot karmijnrode schil en die heeft een harde, geschubde structuur. Het heerlijk sappige vruchtvlees is roomwit van kleur en ligt gedrapeerd om een grote bruine pit. De smaak van de lychee is karakteristiek, zoet met een ietwat bloemige geur. Deze vrucht zit boordevol vitamine C en is dus zeer gezond.
De lycheeboom groeit tot een meter of dertig hoog en was ooit inheems in een tweetal zuidelijke provincies van China. Doordat het fruit snel populair is geworden bij de consument is de commercie er mee aan de haal gegaan. Daardoor worden lychees nu in vele delen van de wereld geteeld.

Het eerste deel van de wetenschappelijke naam, Litchi, is afkomstig uit het Kantonees, waar lai zi (荔枝) al sinds 1588 het woord voor de vrucht was. Het tweede deel, chinensis, betekent uiteraard '(uit) China' in het Latijn.

De lychee smaakt dus heerlijk en is bovendien zeer gezond vanwege diens hoge gehalte aan vitamine C. Hoe komt het dan dat hij in deze collectie van gevaarlijke planten is opgenomen? Voor het antwoord gaan we naar India, waar ieder jaar sinds de jaren 90 van de vorige eeuw, zo rond de maand mei jonge kinderen 's ochtends gillend van pijn wakker worden. Kinderen, die de avond ervoor kerngezond naar bed waren gegaan, werden met spoed naar het ziekenhuis overgebracht, kregen daar toevallen en belandden vaak in een coma. In meer dan 40 procent van de gevallen verliep het ziektebeeld dodelijk.

Een vergelijkbaar ziektebeeld komt voor in Vietnam, waar het de naam 'Ac Mong encephalitis' kreeg naar het Vietnamese woord voor nachtmerrie[1]. Ook op Jamaica werden kinderen het slachtoffer van de 'Jamaican vomiting sickness', dat ook al onverklaarbare zwellingen van de hersenen, toevallen, coma en de dood tot gevolg had[2].

Hadden deze drie soortgelijke ziektebeelden misschien ook een soortgelijke oorzaak, zo vroegen deskundigen zich af. Jawel, het bleek dat lychees en (in Jamaica) ackees verantwoordelijk waren voor de zieke kinderen. Kinderen, die op de lege maag, onrijpe lychees aten kregen teveel hypoglycine A en hypoglycine B binnen. Dat zijn aminozuren die zorgen voor zeer lage niveaus aan bloedsuiker (glucose) in het lichaam en hoe lager dat niveau, hoe hoger het sterftecijfer. De wetenschap heeft er de naam 'hypoglycemic encephalopathy' aangegeven[3]. Er is vooralsnog geen medicijn of behandeling beschikbaar.

Aan ouders wordt het advies gegeven om hun kinderen niet met een lege maag naar school te laten gaan. Dat was natuurlijk sowieso al een goed idee.

[1] Paireaux et al: Litchi-associated acute encephalitis in children, Northern Vietnam, 2004-2009 in Ermerging Infectious Diseases - 2012
[2] Isenberg et al: Quantification of metabolites for assessing human exposure to soapberry toxins hypoglycin A and methylenecyclopropylglycine in Chemical Research in Toxicology - 2015
[3] Shrivastava et al: Outbreaks of unexplained neurologic illness - Muzaffarpur, India, 2013-2014 in Morbidity and Mortality Weekly Report - 2015

Geen opmerkingen: