Als een plant medicinale effecten heeft dan kun je er vergif op innemen dat hetzelfde plantje ook wat nadelen in zich herbergt en dat is ook hier het geval. De plant bevat een aantal sesquiterpene lactonen zoals helenaline, arnifoline, arnicolide en dihydrohelenaline derivaten plus het bittere hoofdbestanddeel arnicine. De meest giftige component van het valkruid is de helenaline. De gevolgen van inname van het valkruid zijn, onder andere, misselijkheid, overgeven, toename of afname van de polsslag, hartritmestoornissen (vandaar natuurlijk het effect op de polsslag), slaperigheid, ademnood, spierverlamming en – bij kinderen- coma. Verder kan huidirritatie ontstaan door de aanwezige arnicine. De wortels bevatten weer afgeleiden van thymol, die ingezet kunnen worden als schimmelwerend middel of als bestrijdingsmiddel tegen de schadelijke varroamijt, die hele bijenkolonies kan uitroeien.
Ondanks al deze nadelen is valkruid een gewild plantje voor medicinaal gebruik. Tincturen en –zalfjes worden veel verkocht omdat ze zouden helpen bij de genezing van allerlei huidproblemen, zoals ontstekingen, verwondingen en andere beschadigingen als steenpuisten. Werkt het? Welnee. Het is suggestie, gekoppeld aan de verwachtende hulpstoffen in de crèmes.
Ondertussen moet je dus wel behoorlijk oppassen als je het inwendig voor je kwalen, zoals als hartritmestimulator, wilt gebruiken. Bewezen is dat de werkzame stoffen in valkruid de doorbloeding van de kransslagaders bevorderen en zo het hart beter laat functioneren. Aan de al genoemde helenaline wordt de laatste tijd veel wetenschappelijk onderzoek verricht omdat het een sterk effect heeft op tumoren.
De van oorsprong Germaanse namen 'valkruid' en 'wolverlei' duiden ook al op zijn in potentie giftige of medicinale gebruik: valkruid is een kruid dat helpt tegen de gevolgen van vallen en wolverlei is een verbastering van ‘wolvenlijk’. Het zou dus dus dodelijk voor wolven zijn.
