De hondpeterselie
(Aethusa cynapium) hoort tot de grote familie der schermbloemigen. Alle familieleden vallen op door het samengestelde scherm: een aantal bloemen, waarvan de steeltjes vanuit één punt ontspringen, vormen samen een soort paraplu. De hondspeterselie wordt maximaal ongeveer 80 hoog en heeft bladeren met een bijzonder onplezierig geurtje. De plant houdt van ruigten en heeft een behoorlijke ongevoeligheid voor onkruidverdelgers. Daardoor vult zij snel de gaten in de begroeiing wanneer andere onkruiden wel het loodje leggen bij bestrijding.
Het eerste deel van de wetenschappelijke naam,
Aethusa, komt van het Oudgriekse woord
aithos (αἶθος), wat zoiets betekent als 'tempel','heiligdom', 'graf' of 'verblijfplaats van de goden'. Het heeft te maken het gebruik van hondspeterselie in diverse rituelen. Het tweede deel,
cynapium, is een vreemde combinatie tussen het Oudgriekse woord
kyon (κύων) dat ‘hond’ betekent en het Latijnse woord
apium. Een ‘apis’ is een ‘bij’, maar het is tegelijkertijd de oude klassieke naam voor selderij en peterselie. Samen betekent het dus ‘hondspeterselie’. De toevoeging van het empís (ἐμπίς (empís), een stekend of bijtend insect'. Aan deze peterselie kleeft dezelfde betekenis als die van hondeweer of hondsbrutaal. Hondspeterselie is dus slechte of kwade peterselie. Om het helemaal ingewikkeld te maken is de hondspeterselie helemaal geen peterseliesoort, maar een broertje van de enorm giftige
gevlekte scheerling (Conium maculatum) en dolle kervel
(Chaerophyllum temulum). De verwarring is ooit ontstaan omdat de bladeren wat op die van de peterselie lijken.
De giftigheid van de hondpeterselie is het gevolg van een aantal alkaloïden, zoals onilne and cynopine. Bovendien zitten er nog wat andere giftige stofjes, zoals aethitsine en ethusanol, in. De plant is minder giftig dan de gevlekte scheerling, maar vergis je niet: hij is echt giftig genoeg om je leven te beëindigen. De eerste effecten van inname zijn een brandend gevoel in de mond en slokdarm. Dat zou er al direct voor moeten zorgen dat je direct stopt met eten, maar mocht je eigenwijs zijn dan beginnen de echt vervelende gevolgen al snel. Er ontstaat eerst een gevoel van opwinding en kort daarop van depressie. Dan kun je rekenen op verlammingsverschijnselen van je borstspieren, misselijkheid, overgeven, diarree, verwijde pupillen, delirium en uiteindelijk de dood door verstikking als gevolg van verlamming van je ademhalingssysteem. Een belangrijk symptoom van een vergiftiging met de hondspeterselie zijn de heftige reacties: je wordt niet gewoon misselijk, maar je moet vreselijk overgeven, hebt vreselijke stuiptrekkingen, vreselijke pijnen en een vreselijk delirium.
En jazeker, het werd in het verleden in de volksgeneeskunst gebruikt als maagversterker of verdover voor maag- en darmproblemen bij kinderen.
