Witte slangenwortel

Nee, de naam witte slangenwortel is (nog) niet de in ons land geaccepteerde naam, maar dat zal niet lang meer duren.

De witte slangenwortel (Ageratina altissima) is een overblijvend kruid die familie is van de asters. Deze soort is inheems in oostelijke en centrale delen van Noord-Amerika. Het maakt 'm niet zoveel uit onder welke omstandigheden hij moet opgroeien.

Deze planten zijn (voornamelijk) rechtopstaand en groeien tot 1,5 meter hoog. Ze produceren enkel- of meerstammige bosjes in het midden van de late zomer en herfst. Het bovenste deel van de plant heeft meerdere takken, die meestal in tegenovergestelde paren verschijnen. Bladeren hebben scherp getande randen en zijn tot 15 centimeter lang. Aan het einde van de bovenste takken verschijnen pluimen met een afgeplatte bovenkant of samengestelde tuilen van witte bloemhoofdjes, met een diameter van 5 tot 15 centimeter. De bloemen zijn helder wit van kleur en de witte slangenwortel bloeit van juli tot oktober. Na de bloei ontstaan kleine zaadjes met pluizige witte staarten vrij om door de wind te worden verspreid. Ook kan de plant zich verspreiden via de wortelstokken.

Het eerste deel van de wetenschappelijke naam, Ageratina, is een combinatiewoord uit het Oud-Grieks, waar a (α) 'niet' betekent en gêras (γῆρας) 'ouder' of 'verouderen'. De naam probeert te verklaren dat de bloemen lang blijven bloeien. Het Oud-Griekse woord gêras is bij ons nog te herkennen in woorden als 'geriatrisch' ('de oudere mens'). Het tweede deel, altissima, is Latijns en stamt van altus ('hoog'). Het is de grootste soort van diens familie.

De bladeren en stengels van de witte slangenwortel bevatten de gifstof tremetol. Mensen zullen natuurlijk niet van zo'n plant gaan snoepen, maar vee is soms minder kieskeurig. Melk en vlees van runderen die de plant hebben gegeten, bevatten soms gevaarlijke niveaus van de toxine, die vervolgens wordt doorgegeven aan mensen die die producten consumeren. Bij inname van grote hoeveelheden kan een aandoening optreden die melkziekte wordt genoemd. Symptomen zijn onder meer verlies van eetlust, spiertrillingen, zwakte, braken en coma. Er zijn talloze gevallen van melkziekte in De USA geweest die tot dodelijke slachtoffers hebben geleid.

Vooral in het begin van de kolonisatie van de zogenaamde Midwest toen vele Europeanen nieuwe Amerikanen zich daar vestigden werden duizenden het slachtoffer van deze melkziekte. Het duurde tientallen jaren voordat men de oorzaak van het probleem ontrafelde.

Gelukkig, zo zul je op dit moment denken, komt de witte slangenwortel niet in Nederland voor, want niemand zal zo onnozel zijn om zo'n levensgevaarlijke plant in ons land te introduceren. De verbijsterende werkelijkheid is dat een cultivar gewoon te koop is bij tuincentra of webshops. Onder de intussen verouderde naam Eupatorium rugosum 'Chocolate' wordt deze probleemloos aangeboden omdat hij zulke mooie donkere blaadjes heeft.

Gelukkig, zo zul je op dit moment denken, waait het in ons land nauwelijks, waardoor de wind de zaadjes van de witte slangenwortel niet kan meevoeren. De ontluisterende werkelijkheid is dat de witte slangenwortel al in het hele land is aangetroffen.