Polei

Van de polei (Mentha pulegium) wordt gemeld dat hij in Nederland zeldzaam is en toch wordt hij met enige regelmaat aangetroffen. Het heeft dus niet alleen met verstoring van zijn milieu door menselijk ingrijpen te maken, maar ook met ons klimaat: hij houdt 's winters van natte voeten en in de zomer van een droge ondergrond. Polei is van nature een zonaanbidder en heeft zijn hoofdverspreiding in het Middellandse Zeegebied. Nederlands is zo'n beetje zijn noordelijkste grens.

Polei is een wat laagblijvende, sterk riekende overblijvende plant uit de muntfamilie (Mentha) en toch verschilt hij behoorlijk van zijn familieleden. De bladeren zijn eirond en de kleine roze bloemen doen meer aan die van tijm denken dan aan andere muntachtigen.

Het eerste deel van de wetenschappelijke naam, Mentha, is volgens de geleerden uiteindelijk afkomstig van het Griekse woord minthe, waarvan de betekenis verloren is gegaan omdat het, zoals men aanneemt, tot een verloren gegane Mediterrane taal behoorde. Da's een gemakzuchtige houding want de belangrijkste taal in dat gebied was natuurlijk het Egyptisch, de taal van de farao's. In het oud-Egyptisch was mi soms 'mond' en ta was een vrouwelijke uitgang. Priesteressen stopten een blaadje munt in de mond van overleden landgenoten want je moest tenslotte wel met een frisse adem in het dodenrijk aankomen. Het tweede deel, pulegium, is van Latijnse oorsprong: pulex is 'vlo'. Ooit was de polei befaamd als artsenijmiddel. Dat blijkt ook uit haar naam in oude kruidboeken, pulegium regale, letterlijk 'koninklijke vlooienverjager'. Deze term is in het Engels verbasterd tot pennyroyal, nog steeds de naam van de plant in die contreien.

[Daniel Feliciano]

Dat vlooien het loodje leggen bij gebruik van de extracten van deze plant moet al een veeg teken zijn voor de potentiële nadelige effecten, maar eerst bespreken we de positieve kanten van de polei. Van verschillende delen worden extracten en theeën getrokken die werkzaam zouden moeten zijn tegen uiteenlopende zaken als maagproblemen, winderigheid, problemen met lever en galblaas, jicht, verkoudheden, als verhoger van urineproductie, middel tegen hepatitis, zalfje voor huidproblemen en om menstruatie op te wekken.

En bij die laatste toepassing zitten we dus bij de nadelen want gebruik ietsjes meer en het kan een abortus opwekken, onherstelbare schade opleveren aan je darmstelsel en je lever. Een kleine hoeveelheid van de essentiële olie van de polei kan al een delier, hallucinaties, misselijkheid, overgeven, lethargie, bewusteloosheid shock, toevallen en de dood opleveren. De essentiële olie is extreem giftig voor de mens en zou in geen enkel geval moeten worden ingenomen. Extracten van de plant moeten zeker door mensen met lever- en nierproblemen worden gemeden als de pest. Juist tegen bacteriën, zoals de pestbacterie, de yersinia pestis, werkt de polei juist weer perfect. Een potent gifplantje.