Moerasrozemarijn

De moerasrozemarijn (Ledum Palustre) behoort tot de uitgebreide familie van de heideachtigen. In noordelijke gebieden van Europa en midden en noord-Azië voelt hij zich het meeste thuis in hoogveen, natte en kalkvrije turfvelden, en de toendra. Het is dus een moerasplant. Doordat de plant diverse etherische oliën bevat, heeft hij een wat een eigenaardige geur. In Nederland is de moerasrozemarijn zeldzaam.

Het eerste deel van de wetenschappelijke naam, Ledum, komt van het Oudgriekse woord lḗdanon (λήδανον) en dat is het woord waarmee die Grieken de cisteroos aanduidden. De cisterozen zijn een groep bloemen uit een plantengeslacht van de zonneroosjesfamilie, een familie van wat kruidachtige planten en kleine struikjes die in het wild groeien in het Middellandse Zeegebied. Maar da’s niet het einde van het verhaal: lḗdanon betekent ook ‘wolvet’. Griekse herders stuurden hun schapen bosjes in waar de cisterozen groeiden. Die rozen scheidden een vet af en dat bleef aan de vacht kleven. Dat vet werd door de herders verkocht. Het tweede deel, palustre, betekent ‘moeras’ in het Latijn.

De giftige stoffen zijn in de vorm van etherische oliën in zo’n grote getale aanwezig dat het ook geen wonder is dat er negatieve gevolgen optreden. De belangrijkste etherische oliën zijn de terpenen en ketonen. De terpenen zijn pineen, sabineen, limoneen, p-cymeen, myrceen, sesquiterpenen, selineen, selinadieen en ledol. Voorts bevat de plant nog wat ketonen, zoals germacon en carvon. Het gevolg van dit alles is dat de gifstoffen het centrale zenuwstelsel zullen aantasten en daardoor kan agressief gedrag ontstaan. De eerste symptomen van een overdosis zijn duizeligheid, evenwichtsproblemen, gevolgd door spasmen, misselijkheid en verlies van bewustzijn. Zelfs alleen al de geur kan bij sommige mensen duizeligheid veroorzaken.

In de volksgeneeskunst gebruikt men de moerasrozemarijn voor vrijwel alle mogelijke huidproblemen, een thee van de moerasrozemarijn zou de zenuwen en de maag stimuleren. Ook werd er een siroop van gemaakt en dat zou werken tegen hoest, heesheid en keelpijn. Indianen gebruiken het als middel tegen katers.

Ook in de homeopathie is de moerasrozemarijn een gewild kruid. Gelukkig gebruikt men bij die methode zodanig grote verdunningen van het werkzame bestanddeel dat geen enkel effect kan worden verwacht. Homeopathie berust namelijk op suggestie en het zogenaamde placebo-effect. Want zou de kracht het plantje wel gebruikt kunnen worden dan zouden er al snel ongelukken kunnen optreden. Deze mening zal me wel enkele boze reacties opleveren, maar het is wel de waarheid.

Volgens een vrij recent Russisch onderzoek is een aftreksel van de moerasrozemarijn in staat om het virus dat de ziekte van Lyme veroorzaakt bijna geheel uit te schakelen. Het is jammer dat juist dat onderzoek wat in de vergetelheid is geraakt. Aan de andere kant is het niet verstandig om Russen op hun blauwe ogen te vertrouwen.