Blauweregen

Blauwe regen is de naam van een klimmende houtige plantenfamilie, die uit ongeveer tien familieleden bestaat. Nee, de blauwe regen (Wisteria spp) is natuurlijk geen directe familie van de gouden regen (Laburnum anagyroides). De blauwe regen is familie van de tuinboon en we zien dan ook bij deze plant peulen met daarin de zaden (boontjes).
In onze tuinen komen we een tweetal variëteiten het meest tegen: de Wisteria sinensis en de Wisteria floribunda.

Het eerste deel van de wetenschappelijke naam, Wisteria, is vernoemd naar Caspar Wistar (1761-1818), een professor in de anatomie aan de Universiteit van Pennsylvania (USA). De naamgevers hebben zijn naam echter verkeerd gespeld en eigenlijk zou de wetenschappelijke naam dus ‘Wistaria’ (met een ‘a’) moeten zijn. Het tweede deel, sinensis, is de Latijnse vorm van China of Chinees. De Nederlandse naam is daarom, niet verwonderlijk, Chinese blauweregen. Het tweede deel van de andere variëteit, floribunda, betekent in het Latijn zoiets als ‘overvloedige bloesem’. In het Nederlands wordt deze variëteit gemakshalve de Japanse blauweregen genoemd.

Met een naam als blauweregen zou je kunnen verwachten dat de bloemen blauw moeten zijn, maar dat zijn ze weer eens niet: ze zijn violet, blauwig-violet en zelfs wit. Misschien dat de naamgevers een giftig boontje van de blauweregen hadden opgegeten toen ze deze plant moesten benoemen.

Al wordt de hele plant als giftig gezien, het zijn toch vooral de boontjes die het meeste gif in zich dragen. Die giftigheid is het resultaat van de aanwezigheid van wisterine (een glycosine) en een lectine. De wisterine bezorgt je een aantal onplezierige verschijnselen. In Amerika (waar anders) is een geval gerapporteerd van een vrouw die uit nieuwsgierigheid 10 zaden van de blauwe regen at. Ze kreeg last van hoofdpijn, maagontsteking, misselijkheid, bloederig braaksel, diarree, duizeligheid, verwarring, overmatig zweten en flauwvallen. Die duizeligheid hield tot vijf dagen na het opeten aan. De lectine zorgt voor het samenklonteren van bloedcellen en dat kan een dodelijke vorm van trombose veroorzaken.

Van sommige variëteiten zijn de bloemen eetbaar, maar van andere variëteiten zijn die bloemen weer giftig. Dat is erg lastig omdat alle tien bekende variëteiten wel erg veel op elkaar lijken.

De blauweregen kan als klimplant een hoogte van wel 20 meter bereiken en, als je hem niet voldoende in toom houdt, een breedte van 10 meter. En je bent er ook niet zo maar vanaf omdat de blauwe regen ongelooflijk oud kan worden. In Japan staat zelfs een exemplaar van ongeveer 1200 jaar oud met een stamomvang van vier meter.