Het eerste deel van de wetenschappelijke naam, Mirabilis, betekent 'wonderlijk' of 'miraculeus' in het Latijn en dat is niet zo gek gevonden voor deze plant met zijn wonderlijke eigenschappen. Het tweede deel, jalapa, is een verwijzing naar de Mexicaanse stad Jalapa die bekend is geworden door de scherpe Jalapeno pepertjes. Maar zo simpel is het natuurlijk niet want Jalapa wordt ook wel als Xalapa geschreven en dat is weer afkomstig van de Azteekse woorden xal-li ('zand') en a-pan ('bron'). Uiteindelijk zegt het woord dus iets over de vindplaats van de nachtschone: nabij een bron in het zand.
De wortels en de zaden zijn giftig door de aanwezigheid van een aantal astragalosiden, flazin, beta-sitosterol en daucosterol. Binnenkrijgen van de zaden levert je minimaal maag- en darmpijnen, krampen, misselijkheid, overgeven en misselijkheid op. Zelfs het aanraken van de wortels kan al een ernstige vorm van dermatitis veroorzaken. In de volksgeneeskunst worden delen van de plant gebruikt als vochtafdrijver, laxeermiddel en voor het helen van wonden. Van de wortel wordt gezegd – heren, let even op – dat het een afrodisiacum is.
In het land van herkomst worden de bloemen soms nog gebruikt om voedsel een kleurtje te geven. Het is dan een rode of purperachtige kleurstof die men in cakes en puddingen toe kan passen.
Van trigonelline, die in minieme hoeveelheden uit de plant kan worden gewonnen, heeft men experimenteel aangetoond dat effectief kan zijn bij de behandeling van baarmoederhalskanker en leverkanker. Bij dierproeven bleek het ook nog eens in staat te zijn het bloedsuikergehalte en cholesterolniveau te verlagen. Bepaalde proteïnen lijken qua samenstelling erg veel op proteïnen die men ook in spinnengif kan aantreffen. En tot slot hebben de zaden – dames, let even op – een contraceptive eigenschap. Misschien dat we werkzame stoffen van de nachtschone ooit in de pil zullen aantreffen.
