Narcis

Volgens de Griekse mythologie leefde er ooit een knappe jongeman met de naam Narcissus. Hij was zo knap dat er verschillende nimfen verliefd op hem werden. Toen hij hooghartig de liefde van de nimf Echo afwees (alleen haar stem bleef over toen zij van verdriet wegkwijnde), vonden de goden het welletjes en hij werd door de godin van de liefde bestraft met de liefde voor zijn eigen onbereikbaar geachte spiegelbeeld. Op een dag zag hij zijn gezicht in de weerspiegeling van het water van een bron en werd zo verliefd op zichzelf dat hij niet meer van zijn plaats kon komen. Hij stierf daar en een prachtige bloem, ‘de bloem van de dood’, verscheen in zijn plaats. Die bloem kreeg de naam van die op zichzelf verliefde Narcissus: de narcis (Narcissus pseudonarcissus). Ook nu nog is een persoon met een narcistische persoonlijkheid iemand die nogal met zichzelf ingenomen is.
Een aardige legende, zo zou je denken, maar achter deze legende zit toch een kern van waarheid omdat de bloemen en de bol van die ‘bloem des doods’ enkele behoorlijk giftige alkaloïden, waaronder narcitine en narcicysteïne, bevatten.

Dat narcissen giftig zijn blijkt ook uit het feit dat de moderne geneeskunde doende is om nieuwe medicijnen uit de plant te winnen. Galantamine, een medicijn voor de ziekte van Alzheimer, wordt gewonnen uit narcissen. Onderzoek[1] heeft geleid tot de ontwikkeling van narcissenbollen met een hoger gehalte galantamine en een minimum aan ongewenste verontreinigingen.

Het lijkt dat de wetenschappelijke naam Narcissus pseudonarcissus weinig verduidelijking behoeft, maar toch is het leerzaam om te weten dat het Griekse woord narkodes gewoon ‘verdoving’ betekent, waardoor de woorden 'narcis' en 'narcose' dezelfde oorsprong blijken te hebben.

Aangezien deze column is opgenomen in het boek 'Gevaarlijke Planten' heeft de uitgever mij verzocht een deel van de column te verwijderen. Wil je deze of andere columns toch in zijn geheel lezen? Bestel dan het boek!

Zie linksboven op deze site voor bestelinformatie.

[1] Lubbe et al: Seasonal accumulation of major alkaloids in organs of pharmaceutical crop Narcissus Carlton in Phytochemistry -2013