Pagina's

Guichelheil (of Rode pimpernel)

In 1905 verscheen een boek dat Barones Orczy beroemd zou maken, ‘De Rode Pimpernel’. Het boek verhaalde over de avonturen van een aristocratische Engelse spion, die in de tijd van de Franse revolutie (1789–1799) edellieden uit handen van het muitende gepeupel probeerde te houden. Maar de rode pimpernel is ook een plant en het is één van de weinige planten in Noord-Europa met scharlakenrode bloemen.
De rode pimpernel (Anagallis arvensis) is in Nederland ook bekend is onder de prachtige naam guichelheil. Het verouderde woord 'guichelen' is een broertje van goochelen en ze betekenden beide zoiets als ‘waan’. Het tweede deel ‘heil’ is uiteraard ‘genezing’ en dat houdt in dat de betekenis van de Nederlandse plantennaam ‘waangenezer’ is. De plant werd vroeger inderdaad gebruikt als geneesmiddel tegen zenuwziekten en melancholie.

Het eerste deel van de wetenschappelijke naam, Anagallis, is een combinatiewoord van twee Griekse woorden. Ana betekent ‘opnieuw’ en agallein betekent ‘genieten’. Samen zegt het iets over het feit dat de bloemetjes zich iedere keer openen als de zonnestralen de plant beroeren en waaraan het zijn faam als barometer te danken heeft. In Engeland wordt hij om diezelfde reden ook wel poor-man’s weatherglass (armelui’s weerglas) en shepherd’s sundial (herder’s zonnewijzer) genoemd. Het tweede deel van zijn wetenschappelijke naam, arvensis, betekent ‘van het veld’.

Aangezien deze column is opgenomen in het boek 'Gevaarlijke Planten' heeft de uitgever mij verzocht een deel van de column te verwijderen. Wil je deze of andere columns toch in zijn geheel lezen? Bestel dan het boek!

Zie linksboven op deze site voor bestelinformatie.

Geen opmerkingen: