Laurierkers

De laurierkers (Prunus laurocerasus) is een tot drie meter hoge struik en komt oorspronkelijk uit het Midden-Oosten. Ook in de winter behoudt de struik zijn bladeren en dat is de reden dat hij vaak in vaderlandse tuinen en parken is aangeplant. Zijn naam laurierkers heeft hij gekregen omdat hij nogal lijkt op de laurier (Laurus nobilis), maar beide planten zijn echter geen familie van elkaar.
Het eerste deel van de wetenschappelijke naam, Prunus, komt van het Latijnse word prunum en dat betekent natuurlijk ‘pruim’. De laurierkers is dus geen laurier en ook geen kers, maar familie van de pruim. Het tweede deel, laurocerasus, is een combinatiewoord van het Latijnse laurus ‘laurier’ en het Oudgriekse kerásion (κεράσιον) 'kers'. Samen wordt dat dan weer ‘laurierkers’.

Van de laurierkers zijn de bladeren, twijgen en zaden zeer giftig als gevolg van de aanwezigheid van cyanogenische glycociden, zoals amydaline, prunasine en emulsine. Het woord cyano is afkomstig van het Oudgriekse woord kúanos (κύανος) en dat betekent ‘(koperkleurig) blauw’. We weten dus dat cyanogenische glycociden te maken hebben met het dodelijke blauwzuur dat naar bittere amandelen ruikt. De ontzettend vervelende gevolgen van het opeten van onderdelen van de laurierkers zijn: naar adem happen, algemeen gevoel van zwakte, opwinding, verwijding van de pupillen, spierspasmen, stuipen, coma en het totaal uitvallen van de ademhaling. En na dat laatste ben je dus dood.

Vreemd genoeg zijn de bessen van deze plant weer eetbaar, maar ze hebben een wat flauwe zurige smaak, die wel wat lijkt op die van abrikozen, pruimen en perziken. Da’s ook weer niet zo heel vreemd want al dat fruit is immers familie van de laurierkers. Het opeten van de besjes moet toch weer ten strengste ontraden worden omdat, zoals hierboven al was gemeld, de zaden ook weer dat dodelijke gif bevatten. Hou kinderen dus uit de buurt van de laurierkers mocht je hem in de tuin hebben staan.

In het verleden werd er wel een vloeistof uit de plant gedestilleerd. Dat kreeg de naam laurierwater (in medisch jargon werd dat dan aqua laurocerasi) en het werd toegepast als medicijn tegen astma, kuchelen, verstopping en als een hypnotisch werkend kalmerend middel dat er voor zorgde dat je kalm, relaxed en slaperig werd. Maar omdat het eigenlijk niet meer of minder was als een oplossing van blauwzuur met een onzekere sterkte, was het een ontzettend gevaarlijke manier om iemand te willen genezen van zijn kwalen. Dit middel was zeker erger dan de kwaal. Van de Romeinse keizer Nero wordt verteld dat hij laurierwater gebruikte om de waterputten van zijn vijanden te vergiftigen.