Gagel

Bier wordt gemaakt van water, mout en hop. Dat weet iedereen toch? Hop wordt aan bier toegevoegd om de gewenste bitterheid te krijgen. Toch zijn er in het verleden tijden geweest dat er geen hop gebruikt werd, maar gagel (Myrica gale). Maar of dat zo’n goed idee geweest is zullen we hieronder te weten komen.
De gagel is al vanaf de tiende eeuw in de bierbrouwerij in gebruik geweest. De autoriteiten verboden het uiteindelijk pas in het begin van de achttiende eeuw omdat bleek dat mensen, die dit bier dronken, er agressief van werden. Toch blijft de traditie hardnekkig en bestaan er in Duitsland en België nog een paar biertjes, die gebitterd zijn met gagel.

Het eerste deel van de wetenschappelijke naam, Myrica is een verbastering van myrthus en dat woord is uiteindelijk vanwege de geur afkomstig van de mirthe, een aromatisch geurende plant in het Middellandse Zeegebied. Mirthe komt van het Hebreeuwse woord mor (‘bitter’). Van het tweede deel gale wordt soms gemeld dat het afkomstig is van het Keltische woord gale dat 'balsem' betekent, maar veel aannemelijker is het dat gale en gagel dezelfde oorsprong hebben. De plant heeft een zeer beperkte verspreiding; ook het woord zelf heeft dat. Ikzelf vermoed dat de oorsprong van de woorden gale en ‘gagel’ gevonden moet worden bij Germaanse woord gal of gall dat 'bitter' betekent.

Aangezien deze column is opgenomen in het boek 'Gevaarlijke Planten' heeft de uitgever mij verzocht een deel van de column te verwijderen. Wil je deze of andere columns toch in zijn geheel lezen? Bestel dan het boek!

Zie linksboven op deze site voor bestelinformatie.