Perzische chrysant

De Perzische chrysant (Tanacetum coccineum) heeft bloemen die sprekend lijken op die van een margriet. Dat is ook de reden waarom sommigen hem ook – foutief – de Perzische margriet noemen. Het is overigens óók geen chrysant. Deze 'chrysant' is een vaste plant die inheems is in de Kaukasus, een gebied dat in Zuidwest-Azië ligt en door het uiteenvallen van de Sovjet-Unie een rommeltje aan landen is geworden. De zuidelijke grens wordt gevormd door Oost-Turkije en Noord-Iran.

Deze plant is gewoonlijk tussen de 30 en 60 centimeter hoog. Afhankelijk van de ondersoort of cultivar produceert de Perzische chrysant bloemen in de kleuren rood, roze en wit. Die bloemen geuren lichtjes naar kamfer. Het blad doet denken aan dat van een varen.

Het eerste deel van de wetenschappelijke naam, Tanacetum, is afkomstig uit het oude Griekenland. Daar vinden we het terug als athanasia (ta verwisselde onderweg wel eens vaker met at), wat ‘ontsterfelijkheid’ (a is ‘niet’ en thanatos is ‘dood’). Die naam heeft hij te danken aan het feit dat hij zich maar moeilijk uit je tuin laat verwijderen. Het tweede deel, coccineum, is weer geleend uit het Latijn, waar coccineus de kleur scharlaken (scarlet in het Engels) ofwel de kleur donkerrood of purper aangeeft.

Omdat de Perzische chrysant een lust voor het oog is, worden zaadjes van deze plant in vele tuincentra aangeboden. Geen probleem, zou je kunnen zeggen, zo lang een exotische plant zich maar een beetje weet te gedragen en zich binnen de perken weet op te houden. Dat doet hij.

Wat wél een probleem kan opleveren is dat de Persische chrysant een stofje bevat dat ingezet kan worden om insecten te bestrijden. Dat stofje, pyrethrum, wordt al eeuwenlang gebruikt als een insecticide en als middel tegen luis en mijten. Het is nog steeds één van de meest gebruikte biologische insecticides die toegepast mogen worden in de organische teelt.

Het recept is eenvoudig: gedroogde bloemen moeten verpulverd worden en daarna gemengd met water. Dan sproei je het over je planten of je lichaam en de natuur doet de rest.

De vraag is dus of pyrethrum veilig is voor (langdurig) gebruik voor allelei kwalen. De wetenschap denkt van wel, maar het probleem is dat de producenten denken dat het middel niet sterk genoeg is. Daarom hebben ze wat gesleuteld aan pyrethrum en hebben het een ietwat andere naam gegeven: pyrethrin. Lekker onduidelijk en dus moet je goed het etiket lezen, want pyrethrin is wel degelijk een stuk gevaarlijker dan pyrethrum.

Let op: als je al allergisch was voor wormkruidigen, waartoe ook de Perzische chrysant behoort, dan moet je zeker uitkijken.