Sandbog Death Camas

Wat zielig, zo zal de eerste opmerking van de lezer zijn als deze hoort dat de sandbog death camas (Zigadenus glaberrimus) ooit tot een heel geslacht behoorde, maar recent door flauwe wetenschappers tot wees is verklaard. Ja, er zijn wel 20 andere soorten 'gewone' camas, maar die zitten nu gezellig samen in een ander geslacht. Die waren namelijk min of meer eetbaar en met een naam als sandbog death camas...

De sandbog death camas is inheems in Noord-Amerika, maar mijdt de droge centrale gebieden. Deze soort wordt iets meer dan een meter hoog en is spaarzaam vertakt. De tot 40 centimeter lange bladeren bevinden zich aan de basis van de plant. Hij bloeit met 6 tot 12 bloemen die wit tot lichtgeel van kleur zijn.

Het eerste deel van de wetenschappelijke naam, Zigadenus, is uiteindelijk afkomstig uit het Oudgrieks, waar zugón (ζυγόν) 'juk' betekende, maar ook 'paar'. Deze naamgeving beschrijft de vertakte vorm. Het tweede deel, glaberrimus, komt van het Latijnse glaber, wat 'glad' of 'haarloos' betekende.

Zo, nu de administratie uit de weg is, kunnen we over gaan tot dat wat belangrijk is: zijn giftigheid. Alle delen van de plant zijn zeer giftig. De sandbog death camas bevat zygacine, een toxine die de chemische structuur heeft van een steroïde. Die gifstof heeft de eigenschap om zich te binden aan de natriumkanalen in je lichaam. Een natriumkanaal is een ionkanaal dat voornamelijk natrium-ionen doorlaat. Natriumkanalen zijn cruciaal voor het doorgeven van elektrische activatie van neuronen in de hersenen, hartspiercellen en enkele andere celtypen. Als een stof zich bindt aan zo'n natirumkanaal blijft deze langer activerend werken. Hoe meer activatie, hoe minder je neuronen of hartcellen zullen werken. Denk aan verlammingen, hersendood en hartfalen.

Bovendien zorgt deze binding ook voor een toename van calcium in je lichaam en dat stimuleert op zijn beurt weer de aanmaak van acetylcholine, die in mensen de functie van neurotransmitter heeft. Een overdaad daarvan zorgt voor speekselvloed, tranenvloed, je plas niet meer kunnen ophouden, diarree, maag- en darmklachten, en braken[1]. De dood is dan niet meer ver weg.

Een ander probleem is dat de knollen wat op die van uien lijken. Daar wisten vroeger de Indianen wel raad mee toen hun land werd opgeslokt door hebberige kolonisten. Ze verkochten hen de knollen van de death camas als uien. Dat hielp.

[1] Wagstaff, Case: Human poisoning by zigadenus in Journal of Toxicology. Clinical Toxicology. – 1987