Griffonia

De Griffonia (Griffonia simplicifolia) is een houtige, klimmende struik die inheems is in West-Afrika. Onder de juiste omstandigheden kan deze struik een meter of drie hoog worden. Hij bloeit met groenige bloemen, uiteindelijk gevolgd door peulen.

Het eerste deel van de wetenschappelijk naam, Griffonia, is afgeleid van grýphōn (γρύπων) een mythische vogel uit de Griekse mythologie met het lichaam van een leeuw en de kop en vleugels van een adelaar. Ook in Nederland kennen we de griffioen. Het woord kan teruggeleid worden tot het Griekse grypsos, 'gekromd' of 'haak(neus)'. De naam verklaart de vorm van de vruchten. Het tweede deel, simplicifolia, is een combinatiewoord uit het Latijn, waar simplex 'gewoon', 'simpel' of 'eenvoudig' betekent en folia is 'blad'. Deze soort heeft dus eenvoudig opgebouwde bladeren.

Door de inheemse bevolking worden alle delen van de griffonia gebruikt als lustverhoger (afrodisiacum), laxeermiddel, en braakmiddel. Bovendien zou een aftreksel eetlustopwekkend zijn. De zaden worden toegepast als insecticide, antidepressivum, antibioticum, middel tegen stemmingswisselingen, angststoornissen, slapeloosheid, winderigheid en meer.

Dat zo'n plantaardige bron zoveel verschillende toepassingen heeft betekent meestal ook dat er ook diverse werkzame stofjes inzitten. Het vervelende van die vaststelling is uiteraard dat we niet weten welke stofjes dat precies zijn. Een beetje nadenkend mens gelooft dus ook niet alles wat de reclame belooft.

Want uit onderzoek blijkt namelijk dat de zaden boordevol zitten met een stofje dat de naam draagt van 5-hydroxytryptofaan, afgekort tot 5-HTP. Dát stofje is in het menselijk lichaam een bouwsteen voor de aanmaak van de neurotransmitter serotonine. Een wetenschappelijk onderzoek toonde ooit aan dat een extract van de Griffoniazaden resulteerde in een verminderde eetlust bij vrouwen met overgewicht[1]. Bovendien wordt het toegepast als natuurlijk antidepressivum en als natuurlijk (in)slaapmiddel.

In de wonderlijke wereld van de voedingssupplementen gelooft vrijwel iedereen de reclame. De wetenschap is echter niet van de werkzaamheid overtuigd, getuige een uitgebreid onderzoek naar de werkzaamheid bij depressies[2]. Het blijkt namelijk dat alle eerdere onderzoeken amateuristisch zijn uitgevoerd (lees: gestuurd op de gewenste uitkomst). Waarschijnlijk is 5-hydroxytryptophan iets beter dan een placebo, maar dat maakt het wel een erg kostbaar alternatief voor goedkope antidepressiva die je via recept van je huisarts kunt krijgen.

Het probleem is echter de kans op een overmatige aanmaak van serotonine, dat uiteindelijk kan leiden tot het gevreesde Serotonine Syndroom. Dat is een met enige regelmaat voorkomende, ernstige en potentieel levensbedreigende bijwerking van middelen met een serotonerge werking.

[1] Rondanelli et al: Relationship between the absorption of 5-hydroxytryptophan from an integrated diet, by means of Griffonia simplicifolia extract, and the effect on satiety in overweight females after oral spray administration in Eat and Weight Disorders – 2012
[2] Shaw et al: Tryptophan and 5-hydroxytryptophan for depression in Cochrane Database Systematic Review – 2002